Terapia logopedyczna wspiera rozwój:
– komunikacji werbalnej (mowa, artykulacja),
– komunikacji niewerbalnej (gesty, mimika, wskazywanie),
– rozumienia mowy i budowania słownika biernego i czynnego,
– aparatów mowy – języka, warg, podniebienia (ćwiczenia motoryki artykulacyjnej),
– oddechu, fonacji i słuchu fonemowego (czyli słyszenia różnic między dźwiękami mowy).
U dzieci w spektrum autyzmu kluczowe bywa nie tyle osiągnięcie „idealnej” artykulacji, co rozwijanie intencji komunikacyjnej – czyli samej chęci nawiązywania kontaktu, dzielenia się myślami, potrzebami czy emocjami. To właśnie intencja porozumienia się z drugą osobą stanowi fundament komunikacji – niezależnie od tego, czy dziecko posługuje się słowami, gestami, obrazkami, dźwiękami, mimiką czy komunikatorem AAC. Dziecko może np. wskazywać, prowadzić za rękę, używać echolalii, wydawać dźwięki czy patrzeć znacząco – i to wszystko są formy komunikacji, które zasługują na zauważenie, odpowiedź i rozwijanie. Logopeda i rodzic w takiej sytuacji pracują nie tylko nad mową, ale przede wszystkim nad tym, by dziecko zrozumiało, że komunikacja działa – że może dzięki niej coś zyskać, nawiązać relację, poczuć się ważne i zrozumiane.
Dlatego w terapii dzieci ze spektrum autyzmu tak istotne jest:
🔸 odpowiadanie na nawet najmniejsze próby kontaktu,
🔸 modelowanie różnych form komunikacji,
🔸 tworzenie motywujących sytuacji do „rozmowy” – także bez słów,
🔸 i przede wszystkim – dawanie przestrzeni, czasu i uważności.
To nie perfekcyjna wymowa zmienia świat dziecka, tylko poczucie, że jego głos – w jakiejkolwiek formie – ma znaczenie.
Terapia logopedyczna odgrywa ogromną rolę w wspieraniu rozwoju dziecka z autyzmem, zwłaszcza w obszarze komunikacji werbalnej i niewerbalnej. Po uzyskaniu orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, dziecko może korzystać z terapii logopedycznej w ramach wsparcia oferowanego przez przedszkole lub szkołę. Zajęcia logopedyczne organizowane w placówkach edukacyjnych są prowadzone przez specjalistów i dostosowane do indywidualnych potrzeb dziecka.
Bardzo ważne jest utrzymywanie stałego kontaktu z logopedą pracującym z dzieckiem. Dzięki temu rodzic może na bieżąco otrzymywać informacje o postępach, trudnościach i zaleceniach do pracy w domu. Warto dzielić się z terapeutą nowymi zainteresowaniami dziecka – mogą one posłużyć jako motywator i temat do ćwiczeń mowy, co znacznie zwiększa zaangażowanie dziecka w terapię.
W domu rodzice również mogą aktywnie wspierać rozwój mowy – poprzez codzienne rozmowy, zabawy dźwiękonaśladowcze, czytanie książeczek, śpiewanie piosenek, a także pracę z kartami obrazkowymi. Najważniejsze, by komunikacja była naturalna, nacechowana pozytywnymi emocjami i oparta na chęci bycia w relacji – bo właśnie ta intencja komunikacyjna, czyli potrzeba porozumienia się z drugim człowiekiem, stanowi fundament skutecznej terapii.
Jak wspierać terapię logopedyczną w domu przez zabawę?
1. Zabawy dźwiękonaśladowcze
- Udawanie odgłosów zwierząt i pojazdów: „muuu”, „hau hau”, „brrrum”.
- Zabawki typu książeczki dźwiękowe, makiety ze zwierzątkami, figurki.
Cel: nauka samogłosek, spółgłosek, ćwiczenie fonacji i naśladowania.
2. Zabawy z lusterkiem
- Robienie min: „pokaż szeroki uśmiech”, „zrób smutną minkę”, „nadmij policzki”.
- Ćwiczenie języka: „schowaj język”, „dotknij nosa językiem”, „oblizanie warg”.
Cel: motoryka artykulacyjna, kontrola buzi i języka.
3. Zabawy oddechowe
- Dmuchanie baniek, piórek, świeczki.
- Gra w „piłeczkę na stole” – zdmuchiwanie pingpongowej piłeczki przez słomkę.
Cel: wydłużenie fazy wydechowej, wspieranie prawidłowej fonacji.
4. Wspólne czytanie i komentowanie obrazków
- Pokazuj i pytaj: „co to?”, „gdzie jest miś?”, „kto ma czapkę?”.
- Można stosować pytania zamknięte („tak/nie”) lub wybór: „pies czy kot?”.
Cel: rozwój słownictwa, rozumienia, budowania wypowiedzi.
5. Zabawy sekwencyjne i z rytmem
- Klaskanie według wzoru: „klaśnij – klaśnij – tupnij”.
- Zabawa w echa: ty mówisz „ma-ma”, dziecko powtarza.
Cel: trening pamięci słuchowej, rytmu i koncentracji.
Wyświetlenia: 13