Terapia integracji sensorycznej (SI) to forma wsparcia dla dzieci, które mają trudności z prawidłowym przetwarzaniem bodźców zmysłowych – takich jak dotykowe, ruchowe, słuchowe czy wzrokowe. Problemy te mogą przejawiać się zarówno w postaci nadwrażliwości, jak i niedowrażliwości na różne bodźce, a także trudnościami z koordynacją ruchową, równowagą czy świadomością ciała.

W szczególności dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu często doświadczają trudności sensorycznych, które utrudniają im codzienne funkcjonowanie. Terapia SI pomaga uporządkować i zorganizować bodźce docierające do mózgu, co przekłada się na lepsze radzenie sobie w różnych sytuacjach – zarówno w domu, jak i w środowisku społecznym.

Regularna, odpowiednio dobrana stymulacja sensoryczna może wspierać: poprawę koncentracji i uwagi, rozwój koordynacji ruchowej i dużej motoryki, integrację zmysłów: dotyku, wzroku, słuchu, propriocepcji i układu przedsionkowego, świadomość własnego ciała i orientację przestrzenną, zdolności społeczne i komunikacyjne, samoregulację emocjonalną i redukcję napięcia.

Terapia SI często otwiera dziecko na otaczający je świat, zwiększając jego komfort życia i wspierając rozwój w sposób dostosowany do jego indywidualnych potrzeb.

Pomysły na zabawę w domu z wykorzystaniem elementów terapii SI:

  • Domowy tor przeszkód – taki tor można wykonać samodzielnie lub zakupić gotowe elementy w sklepach internetowych. W wersji DIY (zrób to sam) świetnie sprawdzają się poszewki na poduszki typu „jaśki”, zamykane na zamek błyskawiczny i wypełnione różnymi materiałami sypkimi, takimi jak suchy groch, fasola, piasek, ryż czy kasza. Ważne jest, aby odpowiednio zabezpieczyć zamknięcie, aby dziecko nie miało dostępu do zawartości. Dodatkowo można wykorzystać domowe przedmioty – ułożyć na podłodze podnóżek, poduszki, książki czy maty, tworząc ścieżkę, po której dziecko będzie się przemieszczać, starając się unikać kontaktu z podłogą. Dla urozmaicenia warto użyć wycieraczek o różnych fakturach (np. sztucznej trawy, kokosowych, gumowych), a także antypoślizgowych mat łazienkowych – są one stosunkowo tanie i świetnie stymulują receptory czuciowe stóp.
    Taka aktywność jest nie tylko doskonałą zabawą, ale także formą terapii, która wspomaga:
    – integrację bodźców dotykowych, proprioceptywnych i przedsionkowych,
    – poprawę równowagi i orientacji przestrzennej,
    – koncentrację i uwagę,
    – zdolność planowania ruchowego (tzw. praksję),
    – samoregulację emocjonalną i redukcję napięcia.
    Domowy tor przeszkód to doskonały sposób na codzienną stymulację sensoryczną, która może być dostosowywana do poziomu rozwoju i potrzeb dziecka. Regularna praktyka wspiera funkcjonowanie dziecka z autyzmem w codziennych sytuacjach i może znacząco poprawić jego komfort życia.
  • Zabawy w piasku/ryżu/fasoli – ukrywanie drobnych przedmiotów w pudełku wypełnionym ryżem, przesypywanie z kubeczka do kubeczka lub przez lejek – świetne dla dzieci z nadwrażliwością dotykową.
  • Kokon lub huśtawka – kołysanie działa uspokajająco – stymuluje układ przedsionkowy (odpowiedzialny za równowagę) i czucie głębokie (propriocepcję), co pomaga się wyciszyć, skupić, a nawet zasnąć. Daje kontrolowany bodziec sensoryczny, który może redukować potrzebę np. biegania w kółko, skakania, kręcenia się. Działa też profilaktycznie – kiedy dziecko czuje się „przebodźcowane”, kokon staje się bezpieczną bazą. Kokon działa jak przytulne gniazdko – ogranicza bodźce zewnętrzne, tworzy bezpieczną, przewidywalną przestrzeń. Dla dziecka, które łatwo się stresuje lub potrzebuje „ucieczki od świata”, to może być miejsce resetu i regeneracji. Może działać jak naturalna „kołdra obciążeniowa”, tylko w ruchu.
  • Podwieszany trapez to nie tylko świetna zabawa, ale też narzędzie terapeutyczne, które można z powodzeniem wykorzystywać w domu. Dzieci w spektrum często potrzebują stymulacji ruchowej, poczucia kontroli nad własnym ciałem i możliwości rozładowania napięcia – trapez doskonale się do tego nadaje. Ruch w przód, tył, na boki oraz obracanie się na trapezie aktywizuje układ przedsionkowy (odpowiedzialny za równowagę i orientację w przestrzeni). Zwisanie, podciąganie się to świetna stymulacja czucia głębokiego, która pomaga dzieciom lepiej czuć swoje ciało i się wyregulować. Podciąganie się na trapezie, utrzymywanie równowagi czy zwisanie angażują mięśnie ramion, pleców, brzucha i nóg. Regularna zabawa z trapezem wzmacnia postawę, poprawia koordynację i świadomość ciała – to bardzo pomocne, np. gdy dziecko ma trudności z siedzeniem przy stole, rysowaniem czy pisaniem.
    WAŻNE! Obserwuj dziecko – nie każde dziecko lubi intensywną stymulację ruchową. Dostosuj intensywność zabawy do potrzeb – niektóre dzieci potrzebują się „rozhuśtać”, inne będą wolały tylko spokojnie wisieć. Bezpieczeństwo przede wszystkim – trapez powinien być solidnie zamontowany, a pod nim miękkie podłoże (mata, dywan, materac).

Wyświetlenia: 23